عنوان کتاب: اسرار نهفته شهادت امیرحبیب هللا خان سراج الملة والدین

کتاب «شهادت امیر حبیب‌الله خان سراج‌المله والدین» نوشته دکتر سید عبدالله کاظم، پژوهشی دقیق و مستند دربارهٔ قتل یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های تاریخ معاصر افغانستان، امیر حبیب‌الله خان است. نویسنده با تکیه بر اسناد تاریخی و منابع معتبر داخلی و خارجی، ابعاد گوناگون این واقعهٔ مهم تاریخی را بررسی کرده و به دنبال روشن ساختن حقایق تاریک و زوایای مبهم این حادثه بوده است.

این اثر به طور مشخص بر حادثه قتل امیر حبیب‌الله خان در تاریخ ۲ حوت ۱۲۹۷ (۲۱ فبروری ۱۹۱۹) در شکارگاه کله‌گوش لغمان تمرکز دارد. نویسنده ضمن بررسی نظریه‌های موجود دربارهٔ این ترور، به واکاوی دلایل و زمینه‌های سیاسی و اجتماعی آن می‌پردازد. وی معتقد است که در گذشته این موضوع مهم تاریخی کمتر مورد توجه دقیق و عالمانه قرار گرفته و بسیاری از ابعاد آن همچنان ناشناخته مانده‌اند.

دکتر کاظم در این پژوهش تلاش می‌کند تا با مقایسه و تطبیق منابع مختلف تاریخی و بیان واقعیت‌های ثبت شده در کتاب‌ها و اسناد داخلی و خارجی، به تحلیل عمیق‌تری از عوامل دخیل در این رویداد بپردازد. او همچنین به نقش و انگیزه‌های بازیگران سیاسی داخلی و خارجی، به‌ویژه بریتانیا، در این رویداد اشاره می‌کند و تلاش دارد تأثیر آن را بر تاریخ بعدی افغانستان تحلیل نماید.

یکی از جنبه‌های مهم این کتاب، ارائه تحلیل‌هایی در خصوص نتایج سیاسی و تاریخی قتل امیر حبیب‌الله و تأثیر آن بر تغییرات بعدی در ساختار سیاسی افغانستان است. نویسنده ضمن بررسی فرضیه‌های گوناگون دربارهٔ قاتلان احتمالی و اهداف آنان، نقش شخصیت‌هایی چون امیر امان‌الله خان و سایر بازیگران کلیدی آن دوره را با نگاهی بی‌طرفانه و مستند مورد بحث قرار داده است.

این کتاب برای نخستین بار به صورت سلسله مقالات در وبسایت «افغان جرمن آنلاین» منتشر شد و به دلیل استقبال فراوان خوانندگان و اهمیت تاریخی آن، در سال ۱۳۹۹ شمسی (۲۰۲۰ میلادی) به صورت کتاب چاپی منتشر گردید. اثر حاضر منبعی ارزشمند برای محققان تاریخ معاصر، دانشجویان، و علاقه‌مندان به تحولات تاریخی و سیاسی افغانستان است.